Metoda natryskowa i kontaktowa, to dwie metody stosowane w procesie wymrażania tkanek za pomocą ekstremalnie niskich temperatur. Obie różnią się zarówno sposobem uzyskiwania niskiej temperatury, jak i techniką aplikacji, co wpływa na czas zabiegu, precyzję oraz efektywność leczenia.
1. Metoda natryskowa (liquid freezing)
Sposób uzyskiwania niskiej temperatury
W metodzie natryskowej chłodzenie tkanki odbywa się przez bezpośrednie rozpylanie kriogennego gazu (np. podtlenku azotu – N₂O) na powierzchnię zmiany. Gaz rozpręża się w momencie aplikacji, co prowadzi do gwałtownego obniżenia jego temperatury do około -89°C. Dzięki temu tkanka szybko zamarza, tworząc strefę martwicy.
Technika stosowania
- Lekarz kieruje aplikator z dyszą natryskową na zmianę skórną i rozpyla kriogenny gaz w formie cienkiego strumienia lub mgiełki.
- Dystans między aplikatorem a tkanką zwykle wynosi kilka milimetrów, co pozwala na kontrolowanie zasięgu mrożenia.
- Proces trwa od kilku do kilkunastu sekund w zależności od wielkości zmiany oraz głębokości, jaką należy osiągnąć.
Czas zabiegu
- Czas samego natrysku jest krótki, ale może wymagać kilku cykli zamrażania i rozmrażania (zazwyczaj 2-3 cykle).
- Łączny czas zabiegu trwa zwykle od 5 do 30 sekund, w zależności od wielkości zmiany.
Zalety metody natryskowej
- Idealna do leczenia większych, płaskich zmian.
- Szybka aplikacja na dużych obszarach.
- Łatwa w użyciu w trudno dostępnych miejscach (np. na owłosionej skórze).
Wady metody natryskowej
- Mniejsza precyzja – istnieje ryzyko zamrożenia zdrowej tkanki wokół zmiany.
- Większe zużycie gazu w porównaniu do metody kontaktowej.
2. Metoda kontaktowa (contact freezing)
Sposób uzyskiwania niskiej temperatury
W metodzie kontaktowej chłodzenie tkanki odbywa się za pomocą zamkniętego aplikatora, gdzie skraplanie gazu i tym samym schłodzenie ma miejsce w zamkniętej komorze aplikatora. Aplikator powinien być kontakcie z powierzchnią tkanki a wymrażanie następuje ściśle na powierzchni kontaktu. Pozwala to na precyzyjne przekazywanie chłodu do miejsca zmiany. Typowa temperatura na powierzchni aplikacyjnej aplikatora kontaktowego wynosi od -60°C do -80°C.
Technika stosowania
- Wymagane jest wstępne schłodzenie końcówki aplikatora do odpowiedniej temperatury roboczej (do -80°C), co wiąże się z jednorazowym, większym zużyciem gazu na starcie.
- Metalowa końcówka aplikatora (np. o średnicy 5 mm) jest przykładana bezpośrednio do zmiany skórnej.
- Kontakt z tkanką trwa zazwyczaj od kilku do kilkunastu sekund, w zależności od rozmiaru i rodzaju zmiany.
- Aby zwiększyć skuteczność, zabieg często wykonuje się w cyklach zamrażania i rozmrażania.
Czas zabiegu
- Czas mrożenia jednej zmiany wynosi od 5 do 30 sekund.
- Całkowity czas zabiegu jest dłuższy niż w metodzie natryskowej z uwagi na konieczność odczekania czasu zamrożenia aplikatora.
Zalety metody kontaktowej
- Wyjątkowa precyzja – chłodzenie ogranicza się wyłącznie do obszaru, który styka się z aplikatorem.
- Idealna do leczenia małych zmian w delikatnych miejscach, takich jak powieki, okolice ust czy uszy.
Wady metody kontaktowej
- Mniej efektywna na większych obszarach lub przy licznych zmianach.
- Wymaga bezpośredniego dostępu do zmiany, co może być trudniejsze w trudno dostępnych miejscach.
- Większe zużycie gazu szczególnie w sytuacjach wymagających wielokrotnego schładzania sondy z uwagi na każdorazowe wstępne zmrożenie aplikatora.
- Niższa temperatura wymrażania (do -80°C), co może być czasami niewystarczające przy bardziej głębokich zmianach.
Więcej informacji: